Gülgiller familyasindandir. Anayurdu bilinmemektedir. Ancak, bilimsel adindaki idaeus sözcügü, Edremit'teki Kaz Dagi'nin antik adindan gelmekte ve bitki birçok Bati dilinde "Kaz Dagi'nin bögürtleni" adiyla anilmaktadir. Böylece ahududunun, bögürtlenle yakin akraba ve ülkemizde orman, koruluk ve fundaliklarda sikça yetisen bir bitki oldugunu anliyoruz. Ahududu 150 cm'e kadar boylanabilen, çok yillik ve çali görünüslü bir bitkidir. Dikenlerle kapli gövdesi ve dallari, 3 yaprakçiktan olusan kenarlari disli yesil yapraklari, haziran-temmuz aylarinda açan beyazimsi çiçekleri vardir. Bu çiçekler olgunlasinca kirmizi ya da beyaz renkli, çiçek sapçigina yapisik, 30-80 minik meyvecikten olusan hafif tüylü ve hos kokulu, duta benzeyen ama daha iri meyvelere dönüsür. Ahududu, bu meyvelerden döktügü tohumlarla çogalir. Ama, ahududu toprak yapisi ve yer olarak fazla seçici bir bitkidir.
Ahududunun meyvelerinde uçucu ve sabit yag, pektin, meyve sekeri, malik ve sitrik asitler (dolayisiyla C vitamini); yapraklarinda ise tanen bulunur.
Meyveleriyle surup, sekerleme, reçel, dondurma, pasta, likör ve meyve suyu yapilir. Taze meyvesi kisa zamanda bozuldugundan dondurularak saklanir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bitkinin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söyle özetlenebilir:
• Doku ve damar büzücü etkisi vardir. Diyareyi ve kadinlarda beyaz akintiyi kesmekte yararli olur. Peklik vericidir.
• Bedene dinçlik veren güçlendirici bir toniktir.
• Kadinlarda aybasi döneminde asiri kanamayi azaltir. Aybasi kanamasmi düzene sokar.
• Uzun yillardan beri, dogum yapacak kadinlarin rahim dokusunu güçlendirmek, dogum sirasinda kasilmalari düzenlemek, dogum sancisini azaltmak ve dogumu kolaylastirmak amaciyla kullanilmaktadir.
Ancak, bu etkileri saglamasi için gebelikte ve doguma yaklasilan dönemde düzenli olarak ahududu alinmalidir.
• Terletici, ates düsürücü ve serinletici etkileri vardir.
Bu etkileri saglamak üzere, ahududunun yapraklari körpe olarak toplanir ve niteligini korumasi için iyi havalandirilmis gölge bir yerde agir agir kurutulur. Meyveleri ise olgunlastikça koparilir. Kurumus yaprak ve olgun meyve karisimindan 2 tatli kasigi alinip üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika süreyle demlendirilir ve bir infüzyon elde edilir. Bu infüzyon istenildigi kadar içilebilir.
• Ayrica ahududu, bogaz ve bademcik enfeksiyonlarinda iyilestiricidir.
• Agiz ülserleri ve kanayan disetlerini de iyilestirir.
Bu etkileri saglamak için, yukarida tarifi verilen infüzyonla sik sik derin gargara yapilir.